czwartek, 27 lipca 2023

Maggie Nelson "Czerwone fragmenty. Autobiografia procesu"


 Autorka-narratorka, w przededniu wydania tomiku wierszy, poświęconego ciotce Jane (pod polskim tytułem "Jane. Morderstwo"), siostrze mamy, która został brutalnie zamordowana przed trzydziestoma pięcioma latami w wieku lat 23, odbiera telefon z policji. Dowiaduje się, że niewyjaśniona zbrodnia sprzed lat została rozpracowana dzięki nowoczesnym metodom, a jej sprawca będzie aresztowany i osądzony.

Od tego punktu granicznego Maggie Nelson rozpoczyna swoją wielowarstwową opowieść, łącząc "wydarzenia związane z rozprawą sądową, wydarzenia związane z dzieciństwem, wydarzenia związane z zamordowaniem Jane oraz akt pisania (...)".

Analizując życie własne i najbliższej rodziny, pisarka cofa się do lat dzieciństwa, uświadamiając sobie, że duch ciotki towarzyszył całej rodzinie przez cały ten czas, mimo pozornej deklaracji matki, że zdołała pogodzić się ze śmiercią siostry.

Przytłaczająca to książka, która nie była jednak dla mnie emocjonująca ani od strony psychologicznej, ani sensacyjnej. Odstręcza mnie amerykańskie (dzisiaj już chyba ogólnoświatowe) podejście do zbrodni, która szybko staje się niczym więcej, jak medialną sensacją i nie przekonują mnie zapewnienia autorki (i niektórych recenzentów), że jej wiwisekcja konkretnej zbrodni i procesu poszukiwania sprawcy, była głównie sposobem radzenia sobie z traumą. Dobrnęłam do samego końca, ale nie znalazłam w tej książce dosłownie nic - ani kojącego, ani wspierającego (np. dla innych ofiar podobnych przestępstw lub ich rodzin), ani wreszcie oczyszczającego. W mojej opinii to jednak strata czasu.