Ola Pflumio "My ludzie w spektrum autyzmu. Różnorodni. Autentyczni. Niezwykli"

Ola Pflumio, znana z pracy z osobami neuroatypowymi i z podcastu „Atypowe”, oddaje w tej książce głos zarówno dorosłym osobom w spektrum autyzmu, jak i specjalistom. Powstał dzięki temu interesujący kaljdoskop portretów, który ułatwia poznanie i zrozumienie codziennych doświadczeń osób autystycznych. Pozwala to zdjąć część stereotypów z tego pojęcia, co w przypadku autystycznych czytelników (do których ja sama się zaliczam) jest niezwykle wyzwalające i kojące. 

Forma wywiadu/rozmowy nie jest co prawda moją ulubioną, ale na szczęście zbyt osobiste portrety przeplatane są refleksjami autorki i głosami psychologów. Tworzy to interesujący rytm intymnych zwierzeń i ich kontekstualizacji, zawierającej wyjaśnienie mechanizmów autyzmu, wskazówki dla bliskich oraz przystępnie podane uwagi kliniczne. 

Głos osób z doświadczeniem autyzmu to autentyczne opowieści o tym, jak wygląda nasza codzienność: czy to będzie koszmar spotkania towarzyskiego, zbyt silne światło, czy odczucia na temat porządku. Te fragmenty obnażają niuanse codzienności, które sprawiają, że w świecie autyzmu tak łatwo o wypalenie i tzw. meltdown.

Rozmowy z psychologami i terapeutami uzupełniają opowieści o wskazania praktyczne: jak wspierać, jak rozmawiać, kiedy kierować na diagnozę, jakie proste strategie sensoryczne pomagają w codzienności.

Myślę, że jest to idealna książka dla osób w spektrum różnorodności, ale także dla ich bliskich i dla tych, którzy podejrzewają u siebie spektrum i szukają przykładów i punktów odniesienia. Nie ma tu definicji autyzmu, tylko jego opis przez pryzmat doświadczeń, co odczarowuje medyczny dyskurs i pokazuje ludzkie konsekwencje codziennych wyborów. Narracja jest ciepła, nie pouczająca i empatyczna. 

 

Kate Raworth "Ekonomia obwarzanka. Siedem sposobów myślenia o ekonomii XXI wieku" (tłum. Aleksandra Paszkowska)

Książka, która wykracza poza tradycyjne ramy ekonomii. Zamiast koncentrować się na wzroście gospodarczym jako jedynym wskaźniku sukcesu, Raworth proponuje nową perspektywę, w której celem jest zapewnienie dobrobytu wszystkim ludziom, jednocześnie szanując granice ekologiczne naszej planety. Jej koncepcja, znana jako „ekonomia obwarzanka”, oferuje świeże podejście do wyzwań współczesnego świata.

Raworth proponuje przyjęcie nowej perspektywy ekonomicznej, w której tradycyjne podejście (skupione na nieustannym wzroście PKB jako mierniku sukcesu) zostanie zastąpione modelem, w którym celem jest zapewnienie wszystkim ludziom dostępu do podstawowych potrzeb, takich jak edukacja, opieka zdrowotna czy godne warunki życia, przy jednoczesnym utrzymaniu granic ekologicznych naszej planety. Obrazowo przedstawia to za pomocą modelu obwarzanka: wewnętrzny krąg symbolizuje minimalne potrzeby ludzkie, a zewnętrzny granice ekologiczne. Przestrzeń pomiędzy nimi to obszar, w którym ludzkość może prosperować w sposób zrównoważony.

Model obwarzanka nie jest jedynie teoretycznym konceptem. Został on wdrożony w różnych miastach na całym świecie. Na przykład w Amsterdamie wprowadzono polityki miejskie oparte na tym modelu, takie jak prawdziwe ceny czy promowanie gospodarki cyrkularnej. Podobne inicjatywy mają miejsce w innych miastach, takich jak Barcelona czy Mexico City, które dążą do stworzenia bardziej zrównoważonych i sprawiedliwych społeczności.

Chociaż model obwarzanka oferuje nową perspektywę, nie jest wolny od krytyki. Niektórzy eksperci uważają, że jest zbyt ogólny i trudny do zastosowania w praktyce. Inni wskazują na potrzebę bardziej szczegółowych analiz i narzędzi, które umożliwią skuteczne wdrożenie tego modelu w różnych kontekstach. Tak czy owak, „Ekonomia obwarzanka” zmusza do refleksji nad obecnym modelem gospodarczym i proponuje alternatywę, która stawia na pierwszym miejscu dobro ludzi i planety. Jej wpływ na współczesną myśl ekonomiczną jest niezaprzeczalny.