piątek, 5 maja 2023

Ewa Sapieżyńska "Nie jestem twoim Polakiem. Reportaż z Norwegii" (tłum. Ilona Wiśniewska)


Dość nierówno napisany reportaż, zdecydowanie opracowany na potrzeby rynku norweskiego, a nie polskiego (taka była zresztą kolejność i intencja autorki). Informacje o stosunku Norwegów do polskich imigrantów są niezwykle ciekawe również z naszej polskiej perspektywy, ale obszerne wspomnienia z okresu PRL i omówienie przyczyn masowej emigracji jest zdecydowanie niepotrzebne polskim czytelnikom. Należy docenić jednak sukces tej książki na rynku norweskim i jej znaczenie dla zrozumienia problemów imigracji - i to nie tylko w Norwegii. Warto też przyjrzeć się - na zasadzie analogii - naszemu własnemu stosunkowi do imigrantów poszukujących lepszego losu w Polsce. Stosunek Norwegów do masowej imigracji z Polski przestanie nas wtedy tak dziwić, a własne grzechy i belki w oku okażą się być może większym wyzwaniem, niż chcielibyśmy przyznać. 

Należy jednak zaznaczyć, że „Nie jestem Twoim Polakiem” to ważny głos w dyskusji o migracji i integracji. Książka nie tylko ukazuje trudności, z jakimi borykają się Polacy w Norwegii, ale także stawia pytania o tożsamość, przynależność i uprzedzenia. Jest to lektura, która skłania do refleksji nad współczesnymi problemami społecznymi i migracyjnymi. Sapieżyńska, socjolożka i dziennikarka, koncentrując się na doświadczeniach, uprzedzeniach oraz wykluczeniu społecznym Polaków w Norwegii, przedstawia zarówno osobiste refleksje, jak i historie innych Polaków, tworząc wielogłosowy obraz emigracji.

Książka łączy elementy reportażu, eseju i autobiografii. Są tam rozmowy z Polakami różnych profesji i środowisk, od artystów po budowlańców, ale zaznaczyć wypada, że dominują głównie historie osób wykształconych, co sprawia, że książka nie oddaje pełnego obrazu sytuacji wszystkich migrantów.